Elveda Yaşar Qarayev
(Anar Rızayev)[1]
Güzel bir insanı, itibarlı dostu, büyük Âlimi, hakiki ziyalını, edebiyat fidanlısını ettirdik. Ben hamişe bu fikirde olmuşum ki, edebiyatın en çetin zanlarından biri tenkit zannıdır. Ve bu zanır hususi istidat lazımdır, bu hususi istidada geniş bilgiler alev olunmalıdır.
Bu hususi istidada yüksek bedii zevk ve alev olunmalıdır. Bu hususi istidada, belki de ilk önce edebi ahlak, edebi vicdan üviyyektiflik hissi alev olunmalıdır. Bütün bu dediğim keyfiyetler en parlak şekilde Yaşar’ın şahsiyetinde yaratıcılığında tecessüm olunmuştu.
Yaşar, Feridun Bey Göçerli’den, Memet Arif’ten özü beri Azerbaycan’ın en büyük tenkitçileri, edebiyat şinazları sırasında şerefli bir bir tutur ve bugünden sonra ebediyen bu biri tutacaktır.
Yaşar’la birçok seferlerde olmuşuk. Onun insan gibi keyfiyetleri, özüne mahsus yorumu, hilm hasiyeti, insanlara karşı hayırhah olması, dünyada hiç kimsenin aleyhine bir kelime söz danışmaması, aynı zamanda edebi mübarezelerde, edebi ölçülerde prensipliligini uzun zaman örnek olarak kalacaktır.
Birkaç gün bundan evvel Fikret Koca’yla, Arif İmraoğlu’yla Yaşar’ı görmeye gitmiştik çok zayıflamıştı, Yaşar’ı tanımak olmuyordu. Ama cismen zayıflamış bu adamın iradesi, Zihni, aklı, muhakemesi evvelki gibi diri canlı idi. Ve özüne mahsus cümlelerle danışanda ara bir dedi ki “necedir fikrim yerinde kalıp mı” dedik tek fikrin yok, üslubunda yerindedir. Yaşar ve tezlikle senin bu yeni kitabının elbette, bilerek ki, bu bir aldanıştı senin bu yeni kitabının birlikte takdimâtını geçireceğiz.
Dedi ki, özün de sen geçireceksen çünkü sen hamişe menim tedbirlerimde iştirak eylemesen ve bazen hatta unutup mene de söz vermemişsen. O yâdıma salar ki, onun böyleyi gecesinde ne derse, hamiye söz verdim, Yaşar’a söz vermedim, bir de ben ona söz vermek saadetine nasip olmayacağım. Ama Yaşar’ın hatırası benim için en aziz insanların hatırası sırasında ebedi yaşayacak.
Nazım Hikmet’in, Rafi ‘linin ölümüne hasır ettiği şiirde “neslimin yaprak dökümü başladı” deyip, bizim neslin yaprak dökümü çoktan başladı. Ve şimdi belki budaklarda tek tük yapraklar kalmış. Bu yapraklardan biri de bugün aramızdan ayrıldı ama onun ruhu onun edebiyatımız karşısında olan hizmetleri, onun talebeleri, onu unutmayan dostları, özellikle onun kadrini bilen bu halk hamişe yaşayacaklar.
Elveda Yaşar, kabrin nurla dolsun.
Sözlük
- Zanır: edebi azların bir kolu (roman, şiir vesaire) üslup, tarz.
- Övpektiflik: bir şeyin insan şuurunun dışında var olması, tarafsızlık.
- Prensipli ligi: prensiplere uyma, ilgileri gözetme işi.
- Muhakeme: bir konu, şey hakkında düşünce, fikir muhakeme, muhakemede sorgulama işi.
[1] Anar Rızayev, Yurt gazetesi, 31 Ekim 2002.